هزینه طراحی خودرو پژو ۲۰۶ و توسعه سمند جنجالی شد

سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی خبر داد که طراحی خودرو پژو ۲۰۶ آن هم تنها برای صندوق خودرو ۲۵۰ میلیون دلار هزینه داشته است.

بهرام پارسایی با اشاره به تهیه گزارش مربوط به صنعت خودرو در کمیسیون اصل ۹۰ گفت: «در جریان تهیه این گزارش آنچه که برای من اثبات شده فساد کلان و عدم نظارت بر خودروسازی و تبدیل خودروسازان به یک مافیای قدرتمند است.»

پارسایی افزود: «یکی از مواردی که ما در این گزارش به آن رسیدیم و من چند بار این موضوع را ناباورانه مطالعه کردم هزینه سنگین طراحی صندوق خودروی پژو ۲۰۶ است. همان‌ طور که می‌دانید پژو ۲۰۶ ساخت فرانسه و طراحی شده در فرانسه است و در ایران تنها یک صندوق به آن اضافه شده و تبدیل به پژو SD شده است».

وی گفت: “طبق اسناد فقط بابت طراحی صندوق پژو ۲۰۶ ، ۲۵۰ میلیون دلار هزینه شده که با ارز امروز قیمت آن به ۳ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این در حالی است که با این میزان پول می‌شد یک خط کامل تولید خودروی جدید را طراحی نمود.»

پارسایی ادامه داد: «ما معتقدیم موارد این چنینی است که باعث می‌شود قیمت تمام شده خودروهای بی کیفیت در کشور ما چندین برابر خودروهای باکیفیت خارجی باشد و هزینه آن هم از جیب مردم پرداخت می‌شود.»

وی در ارتباط با طراحی خودرو سمند اعلام کرد: «فساد خودروسازی جدید نیست. در دهه ۷۰ که بزرگترین اختلاس تاریخ کشور ۱۲۳ میلیارد بود، برای طراحی سمند، ۱۲۰ میلیارد تومان با ارز ۴۰۰ تومانی، معادل ۳۵۰۰ میلیارد تومان امروز، پرداخت شد و این طراحی گران نه استاندارد بود نه جذاب. ‌البته این مبلغی است که خودروساز اعلام کرده، اما اسنادی در دست است که نشان می‌دهد وام اخذ شده بابت طراحی خودرو ملی بیشتر از این مبلغ بوده و این در حالی است که یک طراح ایرانی برندهای معتبر خودرو در جهان، همان زمان حاضر بود به رایگان، طراحی خودرو ملی را انجام دهد. اما چون برای سودجویان، منفعت نداشت، نپذیرفتند. ‌زمان استاندارد طراحی یک خودرو در جهان هم دو تا سه سال است ولی طراحی سمند ۷ سال زمان برد. ‌این مشت نمونه خروار بود و به زودی پرده‌ای دیگر از یک فساد بزرگتر در مافیای خودرو را اعلام می‌کنم.»

وی ادامه داد: «بین سال‌های ۸۴ تا ۹۳ نیز به دلیل غیراستاندارد بودن و جذاب نبودن سمند سه مرحله تغییرات در آن ایجاد کردند که آن هم مجموعا ۱۱۰ میلیارد تومان هزینه داشته است، یعنی برای طراحی خودرو سورن ۲۲ میلیارد تومان، برای طراحی خودرو دنا ۴۹٫۵ میلیارد تومان و برای طراحی خودرو دنا پلاس ۳۹٫۵ میلیارد تومان هزینه شده است.»

به گفته پارسایی، طراحی خودرو یکی از منافذی است که خودروسازان به دلیل عملکرد و روحیه انحصار طلبی‌شان نهایت سوء‌استفاده را از آن داشته‌اند.

پارسایی با بیان این‌که خودروسازها ۲۵ هزار میلیارد تومان خودرو پیش فروش کردند، ۳۰ هزار میلیارد تومان به بانک‌ها و ۲۵ هزار میلیارد تومان به قطعه سازان بدهکارند و ۳۰ هزار میلیارد تومان هم زیان انباشته دارند، افزود: «این ‌که چرا تاکنون با آنها برخورد نشده جای سوال دارد اما به نظر می‌رسد یکی از راه‌هایی که به راحتی می‌توانستند به جیب مردم دستبرد بزنند همین به اصطلاح طراحی‌های کارشناسی نشده است که به خاطر آن به منافع کلان رسیدند.»
وی همچنین مدعی شد: « ایران‌خودرو را هم در دولت دهم وادار کردند در ونزوئلا خط تولید راه بیندازد به همین منظور ۹۰ میلیون دلار در آنجا هزینه شد که بعد از صرف این هزینه کشور مقصد گفت که تا ۱۰ سال دیگر به آنها برق نمی‌دهد و این حجم سرمایه ملی در آنجا از دست رفت هیچ کسی هم مؤاخذه نشد.»

نماینده مردم شیراز در مجلس در پایان خواستار ورود جدی قوه قضاییه برای بررسی تخلفات خودروسازان شد و گفت: «امیدواریم خودروسازان که در موارد مختلف اقدام به حیف و میل و غارت اموال مردم کردند روزی پاسخگوی عملکرد خود باشند.»

با این حال به گفته یکی از کارشناسان طراحی صنعت، این اظهارات تا حدی می تواند محل ابعام باشد.

علیرضا محمد زاده می گوید: «علیرغم ایرادات و انتقادات متعددی که به مهندسی و طراحی خودروی سمند از ابتدای معرفی آن در بازار وارد بوده (که در برخی موارد نیز کاملا صحیح و اصولی است)، اما ذکر‌چند نکته در این ‌بین‌ بنظر لازم می رسد.

اول آنکه اصولا پروسه استاندارد طراحی یک خودرو حتی بر اساس پلت فرمی مشترک‌ با خودرویی دیگر ( چه در آن‌سالها و حتی امروز ) دو تا سه سال نبوده و چنین ادعایی کمی با واقعیت در تناقض است. بطور‌معمول طراحی یک خودرو جدید فارغ از مشترکات فنی آن با خودروی دیگر در‌ یک‌ بازه زمانی چهار‌ تا پنج‌ساله به انجام ‌می رسد.

نکته دوم اینکه اظهار شده در آن‌ زمان طراحی ایرانی‌ حاضر به طراحی خودرو ملی بدون ‌دریافت هر‌گونه هزینه از ایرانخودرو بوده است، نیز بنظر‌ چندان منطقی نمیرسد چرا که اصولا طراحی خودرو یک پروسه و فرآیند بسیار پرهزینه و زمانبر‌ است و انجام‌ رایگان آن کمی عجیب است.

و اما نکته آخر اینکه ایشان‌ ادعا نموده اند که سمند خودرویی استاندارد نیست باید دید بر اساس چه‌ مستندات و منطق چنین ادعایی مطرح می شود چرا که اصولا در طراحی و مهندسی خودروها استانداردهای متعددی میبایست رعایت شوند، (هرچند سمند قطعا خودرویی نیست که‌تمامی استانداردهای زمان خود را دارا باش) اما نمی توان بدون مدرک و دلیل یک خودرو را صد در صد غیر استاندارد نامید.»

اما فارغ از این مسئله، این سوال مطرح می شود که چرا این اظهارات یک دهه پس از طراحی صندوق دار و سمند رسانه ای می شود؟ آیا تاکنون فرصت کافی برای بررسی این ابهامات وجود نداشته است یا نمایندگان مجلس با رسیدن به زمان تبلیغات انتخاباتی در صدد جلب توجه رای دهندگان هستند؟

مدیرعامل اسبق ایران خودرو: هزینه ۲۵۰ میلیون دلاری برای صندوق  کذب است

منوچهر منطقی درباره ادعای یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر هزینه ۲۵۰ میلیون دلاری برای طراحی صندوق اظهار کرد: تصور عامه برای این است که با تولید چند قطعه صندوق ساخته می‌شود، اما نکته مهم در این است که این موضوع نیاز به طراحی، ساخت تجهیزات و ایجاد خط تولید دارد.
مدیرعامل اسبق ایران خودرو افزود: شما طراحی می‌کنید و به دنبال رسیدن به استاندارد‌های بین المللی هستید بنابراین باید نمونه‌های بسازید و برای آن مبلغی را هزینه کنید و اگر به دنبال تولید نیز باشید باید برای تهیه قالب‌ها و ایجاد خط تولید نیز هزینه کنید.
وی با بیان اینکه باید مشخص شود منظور از هزینه کرد ۲۵۰ میلیون دلاری مربوط به کدام بخش است، گفت: اگر این مبلغ برای طراحی صندوق گفته شده بسیار اشتباه است و صحتی ندارد.
منطقی تاکید کرد: مبلغی که برای طراحی صندوق ۲۰۶ هزینه شده ۱۲ میلیون دلار بوده که مبلغ ریالی آن هم در آن زمان ۱۲ میلیارد تومان می‌شود.
مدیرعامل اسبق ایران خودرو تصریح کرد: اگر هزینه ساخت طراحی، تست‌ها، ساخت نمونه و سایر موارد را نیز در نظر بگیریم باز هم از مبلغ ذکر شده کمتر است.
وی با بیان اینکه افراد سیاسی نباید وارد موضوعات فنی شوند، خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه مهندسین مجرب کشور روی این مسائل کار کردند تا یک برند ملی داشته باشیم و نباید آن را زیر سئوال ببریم.
منطقی افزود: افراد زمانی که به دنبال اظهار نظر هستند باید از موضوع آگاه باشند و بدانند درباره کدام موضوع می‌خواهند اظهارنظر کنند.
مدیرعامل اسبق ایران خودرو تاکید کرد: مباحث فنی را نباید به هیچ عنوان بابت بخش‌های سیاسی هزینه کرد، موضوعی که مربوط به ۱۵ سال قبل بوده و اکنون مطرح کردن آن معنی ندارد، این موضوع با عنوان تفحص و تحقیق در مجلس بررسی و همه رقم‌ها و هزینه‌ها دیده شده است و هر جا ایراد داشته توضیح داده شده است.
وی گفت: درست نیست که طراحی که در صنعت خودرو صورت گرفته را زیرسئوال ببریم، این صحبت به معنی این است که ما توانایی نداریم و باید به دنبال خارجی‌ها باشیم و این اظهارنظر خلاف منویات رهبری است.
منطقی با بیان اینکه نباید نوآوری را زیر سئوال برد، ادامه داد: اکنون نه زمان بازگو کردن این مطلب بود و نه اینکه بحثی که بیان شده دقیق بوده است.