بازگشت کمپین نخریدن خودرو صفر؛ نگاهی به آینده بازار خودرو کشور

در چند ماه اخیر شرایط بازار خودرو ایران آنچنان به هم ریخته بود که پیش بینی آینده آن را ناممکن می کرد اما پس از رخداد های ماه اخیر و بازداشت برخی از مدیران ارشد سایپا و ایران خودرو، می توان انتظار داشت که بازار شرایط با ثبات تری را در پیش بگیرد، اما سوال اصلی در شرایط فعلی این است که آیا این شرایط با ثبات به ادامه روند کاهشی قیمت خودرو منجر خواهد شد یا بازار بار دیگر روند افزایشی خود را مطابق تمام سال های گذشته ادامه می دهد؟

پاسخ این سوال را می توان با مرور حوادث یکماه اخیر پیدا کرد. آنطور که از گفته های سخنگوی دولت پیداست هاشم یکه زارع قبل از عزل شدن، دستور اعمال قیمت های جدید در فاکتور نهایی خودروهای تحویلی صادر کرده بود و صدور همین فاکتورهای افزایشی نیز به دلیلی برای جایگزین کردنش بدل شد. لذا می توان گفت که از یک طرف هزینه های افزایشی در خودروسازی های کشور زمینه ساز افزایش مجدد قیمت هاست و از سوی دیگر اراده دولتمردان نیز طی ماه های اخیر بر کاهش قیمت خودروها استوار بوده است و در این راه از تغییرات مدیریتی هم ابایی ندارند.

بزرگترین نماد این مسئله را می توان در جایگزینی یکی از معاونان وزیر صمت به جای مدیرعامل ایران خودرو مشاهده نمود. فرشاد مقیمی که سابقه اجرایی و بنگاه داری به خصوصی ندارد و به نوعی دست راست وزیر صمت محسوب می شود، به ایران خودرو آمده تا تمام سیاست های وزارتخانه را مو به مو در این شرکت پیاده سازی نماید، حال آنکه این سیاست ها حتی در صورت صحیح بودن نیز ممکن است از منطق درآمد زایی و اقتصادی مناسبی برخوردار نباشند و در بلند مدت به افزایش زیان انباشته این شرکت منجر شوند.

از سوی دیگر بازار خودرو به جد در رکودی عمیق فرو رفته و تلاش های فعالان بازار برای شایعه پراکنی و افزایش قیمت نیز معمولا با سخنان جدی مسئولان وزارت صنعت مبنی بر ادامه دار بودن کاهش قیمت ها پاسخ داده می شود.

همچنین بسیاری از سوداگران خرد و کلان بازار خودرو، مطابق روند نزولی قیمت ها طی چند ماه اخیر، تصمیم گرفته اند تا سرمایه خود را از بازار خارج کنند و فعالیت خود را در بورس ادامه دهند. در واقع به نوعی می توان گفت که پویش خرید خودرو صفر ممنوع که چند سال قبل به شکل هماهنگ شکل گرفته بود، حالا به نوع دیگری با حمایت های سیاسی دولتمردان به بازار بازگشته است و تمایل چندانی برای خرید خودرو میان اقشار مختلف جامعه مشاهده نمی شود.

بنابراین از یک سو سد مقاومت دولتی برای عدم افزایش قیمت ها بسیار جدی است و از سوی دیگر، سرمایه چندانی برای خرید خودروهای صفر کیلومتر گران قیمت در شرایط فعلی وجود ندارد. البته که هزینه سربار خودروسازان نیز با سرعتی باورنکردنی رو به افزایش است و کاهش تیراژ تولید به این مسئله دامن می زند اما در شرایط فعلی می توان حدس زد که احتمالا در پاییز، شاهد افزایش قیمت جدی ای در بازار خودرو نخواهیم بود و شرایط نزولی و راکد فعلی ادامه می یابد، اما با نزدیک شدن به انتهای سال و با توجه به شرایط اقتصادی وخیم دو خودروساز بزرگ کشور، ممکن است که تحولاتی در ماه های پایانی سال رخ دهد که به تمامی به تصمیم های کلان سیاسی و اقتصادی بستگی دارد و پیش بینی آن ها از حالا آنچنان ساده نیست.